Ulica Starowiślna w Krakowie
Na mapach: 50,054548°N 19,947394°E/50,054548 19,947394
| Stare Miasto | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Widok ulicy od skrzyżowania z ul. św. Wawrzyńca na północny zachód. Perspektywę zamyka Kościół Mariacki, znajdujący się na osi ulicy. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Poprzednie nazwy |
Ulica Bohaterów Stalingradu | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Krakowa  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 50,054548°N 19,947394°E/50,054548 19,947394 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ulica Starowiślna – ulica w Krakowie, w dzielnicy I Stare Miasto, na Kazimierzu i Stradomiu.
Opis
[edytuj | edytuj kod]Ulica została wytyczona w 1881 roku. Początkowo kończyła się przy ulicy Dajwór. W 1898 wydłużona do ul. św. Wawrzyńca. Po wybudowaniu mostu Krakusa w 1913 roku została wydłużona do Wisły. Ulicą przebiega torowisko tramwajowe.
Nazwa ulicy pochodzi od koryta Starej Wisły, które przecinała w miejscu dzisiejszego skrzyżowania z ul. Józefa Dietla. W okresie od 1916 do 1926 nosiła nazwę ul. 5 Listopada[1] dla uczczenia decyzji cesarzy Niemiec i Austro-Węgier ogłoszonej aktem 5 listopada 1916 i zapowiadającej odbudowę wolnej Polski. W czasach PRL nosiła nazwę Bohaterów Stalingradu[2].
Ważniejsze budynki
[edytuj | edytuj kod]- W budynkach numer 3-9 mieści się klasztor, przedszkole, Zespół Szkół Urszulanek Unii Rzymskiej oraz Międzyzakonny Wyższy Instytut Katechetyczny.
- Budynek numer 13 to Pałac Pugetów. Obecnie mieści się w nim Donimirski Pałac Pugetów Business Center.
- W budynku numer 16 mieściło się (obecnie nieczynne) Kino Uciecha, jedno z najstarszych w Krakowie.
- W kamienicy numer 21 znajduje się Scena Kameralna Starego Teatru oraz na II piętrze Teatr Współczesny w Krakowie[3].
- W kamienicy numer 47 grupa artystów i artystek tworzących w nurcie urban artu ozdobiła ściany klatki schodowej i dziedzińca muralami[4]. W przestrzeni kamienicy do tej pory można oglądać prace ośmiu artystów nie tylko z Polski, ale też z zagranicy: Nawer, Mikołaj Rejs, Agnieszka Rypińska (Agrypa), Marta Basandowska (Lilith Di), Robert Lidwin, Bogna Przewoźniak (Vortex Visual Division) , Dominika Lasota (DODO Lab), Elisabeth Maxwell[5].
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Widok od skrzyżowania z ul. Berka Joselewicza na płn zach, w kierunku Starego Miasta. -
Widok ze skrzyżowania z ul. św. Gertrudy. -
ul. Starowiślna 6
Kamienica (proj. Aleksander Biborski, 1896) -
ul. Starowiślna 8
Kamienica (1882–1884) -
ul. Starowiślna 9
Kaplica św. Rodziny ss. urszulanek (proj. Rajmund Meus i Bronisław Górski, 1893) -
ul. Starowiślna 10
Kamienica, gdzie do 1904 roku mieściła się pracownia malarska Piotra Stachiewicza, po 1904 – Leona Wyczółkowskiego -
ul. Starowiślna 13
Pałac Pugetów (proj. Józef Kwiatkowski, 1874) -
ul. Starowiślna 14
Kamienica (proj. Jacek Matusiński, 1872) -
ul. Starowiślna 18
Kamienica (proj. Leopold Tlachna, 1887) -
ul. Starowiślna 20
Kamienica (proj. Jacek Matusiński, 1889) -
ul. Starowiślna 22
Kamienica (proj. Samuel Nebenzahl, 1936–1937) -
ul. Starowiślna 32
Kamienica (proj. Ferdynand Liebling, 1902) -
ul. Starowiślna 36
Kamienica (proj. Beniamin Torbe, 1892) -
ul. Starowiślna 38
Kamienica (1892) -
ul. Starowiślna 44
Kamienica (proj. Beniamin Torbe, 1899) -
ul. Starowiślna 46
Kamienica, gdzie mieścił się Zakład Kształcenia Izraelickich Rzemieślników (1888-1891) -
ul. Starowiślna 50
Kamienica, dawny Zakład Wychowawczy dla Osieroconych Chłopców Izraelickich (proj. Karol Knaus, 1887) -
ul. Starowiślna 54
Kamienica (proj. Antoni Dostal, 1927) -
ul. Starowiślna 62 (ul. Rzeszowska 2)
Kamienica (proj. Antoni Dostal, 1931) -
ul. Starowiślna 66
Kamienica (proj. Zygmunt Prokesz, 1929) -
ul. Starowiślna 68
Kamienica (proj. Edward Skawiński, 1928) -
ul. Starowiślna 70
Kamienica (proj. Mieczysław Sarnecki, 1928) -
ul. Starowiślna 80
Kamienica (proj. Józef Merenda, 1936) -
ul. Starowiślna 82
Kamienica (proj. Leopold Bachner, Maurycy Stiel, 1936) -
ul. Starowiślna 86
Kamienica (proj. Leopold Bachner, Maurycy Stiel, 1936) -
ul. Starowiślna 89
Willa Stryjeńskich (proj. Tadeusz Stryjeński, 1904)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Mateusz Drożdż, Dlaczego Kraków przemianował Starowiślną na 5 Listopada, "Nasza Historia" nr 11 (24), listopad 2015.
- ↑ Mapa Krakowa z 1972 roku. [dostęp 2013-09-17].
- ↑ Teatr Współczesny w Krakowie. [dostęp 2010-07-09]. (pol.).
- ↑ Niezwykła kamienica przy Starowiślnej 47 [online], www.radiokrakow.pl [dostęp 2024-03-14] (pol.).
- ↑ Joanna Urbaniec, Kraków. Niezwykła kamienica przy ulicy Starowiślnej. Kolorowe wnętrza z muralami to perła. Mamy zdjęcia! [online], Gazeta Krakowska, 25 maja 2022 [dostęp 2022-05-25] (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Starowiślna, ulica. W: Encyklopedia Krakowa. Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 923. ISBN 83-01-13325-2.